Hệ lụy khi dùng lại ốc siết cáp cũ, hoen gỉ: “Tiết kiệm 10.000, mất cả trăm triệu”

Trong nhiều công trình thi công cơ khí, nhà xưởng hoặc bốc xếp hàng hóa, ốc siết cáp là loại phụ kiện quen thuộc dùng để cố định đầu cáp thép, tạo mối nối chắc chắn trong hệ thống nâng hạ. Tuy nhiên, việc tái sử dụng ốc siết cáp cũ, hoen gỉ để tiết kiệm chi phí đang trở thành một thói quen nguy hiểm, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về tài sản và an toàn lao động.

Tiết kiệm nhỏ, rủi ro lớn

Không ít đơn vị thi công, xưởng cơ khí và đội nhóm dân dụng vẫn có thói quen tận dụng lại ốc siết cáp đã qua sử dụng. Lý do phổ biến: “Còn dùng được”, “Thấy vẫn chắc”, “Chỉ dùng tạm”… Nhưng theo nhiều chuyên gia kỹ thuật trong ngành nâng hạ, đây là một lựa chọn mang tính đánh cược, vì chỉ cần một điểm gãy hoặc một vết nứt nhỏ không được phát hiện bằng mắt thường, toàn bộ mối siết có thể tuột ra khi đang làm việc.

Thực tế đã có không ít sự cố xảy ra vì chủ quan trong việc sử dụng lại phụ kiện cũ. Một chủ xưởng cơ khí tại KCN Sóng Thần (Bình Dương) cho biết:

“Chỉ vì tiếc vài bộ ốc siết cáp, bên mình đã gặp sự cố tuột cáp khi cẩu thùng hàng hơn 3 tấn. May mắn không có thương vong, nhưng toàn bộ hàng hóa bị hư hỏng, thiệt hại hơn 120 triệu đồng. Từ đó về sau, tuyệt đối không dám dùng lại đồ cũ nữa.”

Ốc siết cáp: Nhỏ nhưng quyết định an toàn hệ thống

Ốc siết cáp (còn gọi là cùm cáp, khóa cáp) là phụ kiện cơ khí có cấu tạo đơn giản gồm thân đế hình chữ U, đai ốc và gông siết. Mục đích chính là giữ cố định đầu cáp thép, tránh tuột khi kéo, treo hoặc giữ tải trọng. Dù kích thước nhỏ, nhưng đây là điểm “chịu lực” trực tiếp, quyết định độ an toàn của toàn bộ mối nối cáp.

Khi ốc siết bị rỉ sét, ren mòn hoặc gãy ngầm, khả năng giữ lực giảm mạnh. Đặc biệt, nếu đã qua nhiều lần siết – tháo – siết lại, lực siết không còn đồng đều, dễ khiến sợi cáp thép bị xô lệch, trượt khỏi chốt cáp khi gặp rung động mạnh.

Những biểu hiện cho thấy không nên tái sử dụng ốc siết cáp

• Có dấu hiệu hoen gỉ, oxy hóa, đặc biệt tại các ren ốc, đai siết.

• Đã bị biến dạng, móp méo hoặc nứt nhỏ tại thân U hoặc đai gông.

• Ren ốc bị mòn, trượt hoặc khó siết chặt, không còn khớp chặt với đai.

• Đã từng siết tải nặng nhiều lần hoặc sử dụng ngoài trời trong thời gian dài.

• Không còn thông số kỹ thuật in trên bề mặt hoặc không rõ tải trọng làm việc.

Chi phí thay mới thấp hơn chi phí khắc phục hậu quả

Một bộ ốc siết cáp tiêu chuẩn chỉ dao động từ 10.000–30.000 đồng tùy theo kích thước và vật liệu. Trong khi đó, hậu quả từ việc dùng lại phụ kiện cũ có thể dẫn đến:

• Rơi hàng hóa, thiệt hại trực tiếp lên đến hàng chục, hàng trăm triệu đồng.

• Hư hại thiết bị, máy móc xung quanh, làm gián đoạn sản xuất.

• Tai nạn lao động, ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng người làm việc.

• Mất uy tín với đối tác, ảnh hưởng đến hợp đồng thi công hoặc giao hàng.

Đó là lý do tại sao các chuyên gia kỹ thuật luôn khuyến cáo: phụ kiện nâng hạ chỉ nên dùng một lần với tải trọng lớn. Sau khi sử dụng, nếu không thể kiểm định lại độ bền – hãy loại bỏ.

Giải pháp: Chủ động kiểm tra và thay mới đúng thời điểm

Để phòng tránh rủi ro từ ốc siết cáp cũ, các đơn vị thi công và vận hành nên:

• Thiết lập quy trình kiểm tra định kỳ toàn bộ phụ kiện nâng hạ.

• Sử dụng ốc siết cáp đạt chuẩn, có thương hiệu, được dập tải trọng trên thân.

• Không tái sử dụng ốc đã có dấu hiệu ăn mòn, kể cả chỉ dùng cho tải nhẹ.

• Trang bị đủ số lượng ốc mới trong kho dự phòng cho các tình huống phát sinh.

• Đào tạo đội ngũ kỹ thuật nhận biết nguy cơ tiềm ẩn từ thiết bị cũ.

Kết luận

Trong ngành nâng hạ, an toàn luôn bắt đầu từ những chi tiết nhỏ nhất. Việc tái sử dụng ốc siết cáp cũ, rỉ sét để tiết kiệm chi phí là một quyết định sai lầm có thể trả giá rất đắt. Đừng vì tiết kiệm vài nghìn đồng mà đánh đổi bằng sự cố hàng trăm triệu hay cả sự an toàn tính mạng con người. Hãy luôn lựa chọn đúng thiết bị – đúng thời điểm để đảm bảo hiệu quả thi công và sự an tâm trong mọi công việc.